مازندران را چگونه ببینیم؛ هفته فرهنگی مازندران فرصتی برای بازشناسی حوزه تمدنی و بازیابی هویت ملی
خبرگزاری بسیج _ هادی ابراهیمی کیاپی در یادداشتی نوشت:
۱۴ آبان روز مازندران و آغازین روز هفته مازندران به مناسبت استقرار حکومت علویان در تپورستان، عالی ترین بهانه برای یادآوری گرانترین قطعات تاریخی و بزرگترین جلوه های مازندران و مازندرانی ها در عرصه های اعتقادی، استعدادی، دفاعی، علمی، اجتماعی، ارزشی، فرهنگی، هنری و سایر ژانرهاست.
شجاعت، عدالت خواهی و استقلال طلبی مردم مازندران سبب شد با ظهور نخستین حکومت شیعی جهان در این دیار، مردم این سرزمین نیز نقش بسیار بارزی در ترویج فرهنگ و تمدن شیعی در ایران داشته باشند که به جهاتی چند در تاریخ کشورمان بسیار با اهمیت است یکی از آثار تشکیل این حکومت در مازندران خدمت بزرگی است که مازندرانی ها در تمدن سازی و رواج مذهب تشیع در جهان داشتند چنانکه مقام معظم رهبری چند بار این نکته را متذکر گشته اند، ایشان در این رابطه می فرمایند« مردم مازندران از وقتی که مسلمان شدند، پیرو اهل‌بیت بودند؛ یعنی از همان اول، اسلام اینها همراه بود با پیروی از اهل‌بیت (علیهم‌السلام). یک چنین کار بزرگی کردند. حتی بعدها که عده‌ای از سادات زیدی و رزمندگان پیرو مکتب زید می خواستند در یمن کارهایی را انجام بدهند، از مازندران کسانی رفتند به آنها کمک کردند و توانستند حکومت علوی و حکومت زیدی را در آن قرون اولیه در یمن به‌وجود بیاورند. غرض، افتخارات مردم مازندران یکی دو مورد نیست.»
مازندران سرزمین مدافعان و منادیان ولایت و ارادتمندان خاندان اهل بیت عصمت و طهارت ( ع ) است تاثیر مازندرانی‌ها در هویت بخشی ملی و مذهبی کشور مختص به یک قرن و یک شخصیت نیست و آسمان فقاهت این استان هیچگاه خالی از ستاره نبوده است علمایی همانند ابن شهرآشوب ساروی، میرحیدر آملی، شیخ فضل الله نوری، میرزا هاشم املی لاریجانی، آیت الله کوهستانی، علامه حسن زاده آملی، جوادی آملی و .. که در امتداد همان خط تاریخی، چراغ راه و کلید سعادت جامعه و پناهگاه امنی برای مردم بودند.
مازندران نه تنها در تاریخ، سرافرازی مطلق اعتقادی و اجتماعی را در مبارزات علیه رژیم های فاسد و ظالم و طاغوتی بنام خود ثبت کرده است، بلکه در مبارزه با رژیم ستمشاهی پهلوی اول و دوم و نیز در دفاع مقدس، دفاع از حرم اهل بیت(س)، دفاع از امنیت، دفاع از مرزهای وطن، دفاع از سلامت و‌سایر سنگرهای دفاعی از جمله در مبارزه با گروهک ها و مشخصا در مقابله با تروریستهای مستقر در جنگلهای شمال و تروریستهای مهاجم به شهرهای همجوار جنگل و سایر نقاط استان، آنچنان سربلند عمل کرده که هم امام راحل و هم مقام معظم رهبری، زیباترین تعابیر را در تجلیل از غیرت دینی، روحیه مبارزاتی و سلحشوری، بیداری سیاسی، ولایتمداری، استکبارستیزی و دهها خصلت مثبت دیگر مازندرانی ها بکار بردند و در این میان می توان بطور ویژه از لشکر ویژه ۲۵ کربلا و سرداران شهید مانند احمد کشوری، علی اکبر شیرودی ، محمد حسن طوسی، حاج حسین بصیر، ابوعمار، نوبخت وسرداران شهید دیگرنام برد که زرین ترین صفحات شناسنامه افتخارآمیز و غرورانگیز مازندران را به خود اختصاص داده و شهدایش، تا ابدالدهر ماندگارترین چهره های مازندران هستند.
متأسفانه باید اذعان داشت که مازندران در نقشه جغرافیایی، مثل صفحات کتب خاک خورده تاریخی، روز به روز کمرنگ تر و ناخواناتر شده و علیرغم برجستگی های تاریخی در عرصه های حاکمیتی و معیشتی، جایگاه خاصی در ذهنیت جامعه نداشته و کمتر کسی در سطوح تصمیم سازان جامعه، از نیازها و چالشهای موجود در مازندران باخبر است، می توان گفت مازندران علیرغم برخورداری از غنی ترین سرمایه های انسانی، اقلیمی و تاریخی، همچنان در ردیف ناشناخته ترین و غریب ترین استانهای کشور در بهره مندی عادلانه از این سطح برخورداری است
مازندران شناسی امروز ایرانی ها مصداق این بیت از اشعار مولاناست که فرمود:
هر کسی از ظن خود شد یار من
از درون من نجست اسرار من
قصد تلخ کردن ذائقه ها را در هفته ای که بنایش بر جشن گرفتن و تبریک گفتن است، ندارم اما نمی خواهم این فرصت طلایی را هم از دست بدهم که اگر ناگفته هایم را در این فرصت نگویم، قطعا در سایر فرصت ها هم قادر به تبیین آنها نخواهم بود.
در ریشه یابی چنین غربت حیرت انگیز، بیشتر باید به فاصله های شناختی خودمان از این گنجینه بی بدیل و استعداد و استحقاق پایان ناپذیر اشاره کنم که شوربختانه مازندران شناسی هنوز به طور جدی نهادینه نشده و خلاء آگاهی از ابعاد متنوع منتسب به این خطه اعم از گذشته و اکنون مازندران در افکار عمومی موج می زند.
گذشته مششع مازندران به خصوص برهه استثنائی حاکمیت تقریبا طولانی مدت علویان در مازندران که بلاشک یکی از افتخارآمیزترین سوابق تاریخی در مقایسه با تمامی استانها و بیانگر بیداری دینی و سیاسی مازندرانی ها از قرون گذشته تاکنون است، نامرئی ترین بخش آگاهی های مازندرانی ها از پیشینه گذشتگان خویش و تاریخ ایران است.
هفته مازندران، باید هفته ارتقاء شناختی مازندرانی ها نسبت به زادگاه خویش باشد که در طول قرنهای گذشته تا امروز مغفول مانده است این در حالیست که برخی استانها و حتی کشورها، مثل کره جنوبی با افسانه های سایر کشورها برای خود تاریخ سازی و تاریخ نویسی کرده و با ساخت آثار هنری ارزشمند، افکار عمومی جهان را در تسخیر فیلمها و سریالها و رمان های نوبنیاد قرار داده و از نداشته ها، قهرمان سازی کرده و خود را بالانشین روایت های تاریخی می کنند
اشتباهات محرزی در خصوص این مهجوریت وجود دارد که به برخی اشارهمی کنم
الف-محدود کردن زمان پردازش به پروژه بزرگ مازندران شناسی و طرح مباحث اساسی آن به یک روز یا هفته مازندران.
ب-واگذاری مطلق معرفی جامع مازندران به شورای فرهنگ عمومی با دبیری اداره کل ارشاد اسلامی در حالیکه مازندران نه تنها در ابعاد فرهنگی و اجتماعی و هنری و تاریخی، بلکه در ابعاد اقلیمی اعم از دریا، جنگل و جلگه و مهمتر از همه در برخورداری از نیروهای انسانی مستعد، کارآمد، تلاشگر و نام آور در تمامی زمینه های علمی، فنآوری و‌مهارتی، سرآمد سایر استانها در برآوردهای کمی و کیفی است و کسی نمی تواند نقش بارز مازندران را در عرصه های خودکفایی و خوداتکایی انکار کند.
ج-عدم برخورداری مازندران از اولویت مطلوب در دیدگاه و چشم انداز پایتخت نشینها و عدم تخصیص بودجه کافی برای توسعه متوازن و متقارن در مقایسه با سایر استانها.
د-شناخت تک بعدی از مازندران در سطح‌کشور بخصوص مدیران ارشد کشوری و حتی گردشگران ملی و محدود بودن به استفاده تک موردی از اقلیم مازندران و تزریق نگاه خوابگاهی از مازندران به نهادها و ارگانهای مؤثر.
مع الوصف مازندران، با همه مکشوفاتش، همچنان یک استان ناشناخته و‌حداقل نادیده گرفته شده ای است که حتی در هفته مازندران هم آنطور که بایسته و شایسته مازندران بزرگ است، پردازش نمی شود و بطور نمونه می توان از موارد ذیل نام برد.
۱-عدم تحقق ابعاد موسع اقتصاد دریاپایه
۲-عدم بهره برداری از ظرفیت پایان ناپذیر و نامحدود جنگل
۳-تهدید لاینقطع محیط زیست و طبیعت بکر و استثنایی مازندران
۴-عدم احیای قابلیت های گسترده جلگه و اراضی حاصلخیز
۵-ویلاسازی، شهرک سازی و تغییر کاربری های مهلک اراضی کشاورزی
۶-عدم احیای سرمایه های تاریخی و و عدم کاوش و بازسازی بناهای میراثی
۷-عدم اهتمام در توسعه نهضت احداث زیرساختهای گردشگری مازندران
۸-عدم استفاده بهینه از فرصت استثنایی استقبال گردشگران ایرانی و خارجی از مازندران اعم از اقامتی ها و غیراقامتی ها و تبدیل غیرمنصفانه این فرصت ها به تهدیدات و آسیب های فلج کننده ای مانند تخریب محیط زیست، دپوی غیربهداشتی زباله ها، ترافیک سنگین و غیرقابل تحمل، آلودگی های سربی و صوتی، مسائل فرهنگی و دهها گزینه تاسفبار دیگر
۹-عدم‌اشتغال و بکارگیری نخبه ها و سایر نیروهای مستعد مازندرانی پس از فارغ التحصیلی از دانشگاهها و نیز عدم حمایت های حقوقی و مالی برای تحقق طرحها و پروژه های نوآور و خلاقانه
۱۰-عدم شناسایی استعدادها در تمامی زمینه ها اعم از استعدادهای علمی، فنی، مهارتی، مدیریتی، ورزشی، اقتصادی، دفاعی، صنعتی، فکری و غیره
در فراز پایانی تأکید می کنم تا زمانی که حداقل خود مازندرانی ها نسبت به مازندران متعصبانه عمل نکرده و به محض فراهم شدن شرایط، در طرفةالعینی بار بسته و به فکر مهاجرت دائمی به جاهايی که در گذشته رکورددار مهاجرپذیری بوده و مصداق بارز هفتاد و دو قومیت اند، عملا حتی این نامگذاری های زیبا و دل انگیز، اتفاق خاصی را برای مازندران و به کام مازندرانی ها رقم نخواهد زد.
نامگذاری باید با پیوستار اهتمام همگانی آحاد و اقشار مردم و ارگانهای متعدد همراه باشد و لازمه اش تخصیص ردیف بودجه کافی است و از این رو اعاظم مازندران اعم‌از نمایندگان مجلسین خبرگان رهبری و شورای اسلامی، نماینده مقام معظم رهبری، استاندار و دیگر بزرگان مازندرانی مقیم تهران بخصوص افراد نافذ و یا حاضر در سلسله مراتب قدرت، بایستی آستین همت را بالا زده و با مازندران شناسی توأمان گذشته و امروز، آینده تابناکی را برای مازندران طراحی و اجرا کنند.
در پایان اضافه می کنم که هفته مازندران را به به به گویی ها و چه‌چه زدن ها خلاصه نکنیم، بلکه باید با آمایش های درست، آرایش های جدید به خود گرفته و با کاهش تلاطم های ناشی از کمبودها و نارسایی ها، پیام آوران آرامش به قلوب پرالتهاب مازندرانی ها و آغازگر توسعه بی آلایش برای مازندرانی باشیم که در سالهای نه چندان دور، استان اول کشور بوده و امروز حتی نمی تواند خودش را به رتبه بهتری برساند.
اهتمام، انسجام، اقتدار و استواری ما می تواند ما را برای صعود مجدد به سکوهای افتخار مهیا و مستعد سازد.
